Zaimki rosyjskie - tabelki
Zaimki wskazują przedmioty, osoby lub ich cechy. Zastępują w ten sposób rzeczowniki lub przymiotniki. W języku rosyjskim jest wiele zaimków: osobowe, dzierżawcze, wskazujące, pytające, przeczące i zwrotne. My skupimy się na pierwszych czterech. Te są najistotniejsze.
Zaczniemy od zaimków osobowych. Wskazują one na wykonawcę czynności. Zaimki osobowe w liczbie pojedynczej odmieniają się przez osoby.
l. p. | l. mn. |
||
я | ja | мы | my |
ты | ty | вы | wy |
он | on | они | oni |
она | ona | ||
оно | ono |
Zaimki osobowe odmieniają się przez przypadki. Odmiana jest podobna, jak w języku polskim, więc możesz się posiłkować rodzimym językiem. Trochę problemów może sprawić dopełniacz i celownik zaimków osobowych ja i ty. Dzieje się to tak dlatego, że w języku polskim dopełniacz i celownik mają taką samą formę, a w rosyjskim różną. Należy zadać pytanie przypadku, co pomoże prawidłowo użyć zaimka. Odmiana poniżej:
przypadek | я | ты | он оно |
она | они |
M. | я | ты | он оно |
она | они |
D. | меня | тебя | его | её | их |
C. | мне | тебе | ему | ей | им |
B. | меня | тебя | его | её | их |
N. | мной | тобой | (н)им | (н)ей ею |
(н)ими |
Msc. | мне | тебе | нём | ней | них |
Zostańmy na chwilę przy miejscowniku. Czy widzisz, że pojawiła się dodatkowa spółgłoska na początku zaimka? Jest to spowodowane tym, że ten przypadek odpowiada na pytanie o kim? o czym?, czyli występuje przed pytaniem samogłoska o. Jeśli przed zaimkiem zaczynającym się na samogłoskę pojawi się przyimek zakończony na samogłoskę, wówczas zaimek dostanie"promocyjnie" spółgłoskę n, jak widać to w przypadku narzędnika.
Zaimki dzierżawcze informują, do jakiej osoby należy dany przedmiot. Odpowadają na pytania: czyj? (znajdziesz je w tabeli niżej). Zaimki dzierżawcze pierwszej i drugiej osoby liczby pojedynczej i mnogiej odmieniają się przez rodzaje, liczby i przypadki. W liczbie pojedynczej zaimki występują w rodzaju męskim, żeńskim i nijakim, a liczba mnoga jest wspólna dla wszystkich rodzajów.
zaimek osobowy |
zaimek dzierżawczy r. m. |
zaimek dzierżawczy r. ż. |
zaimek dzierżawczy r. n. |
zaimek dzierżawczy l. mn. |
я | мой | моя | моё | мои |
ты | твой | твоя | твоё | твои |
он | его | его | его | его |
она | её | её | её | её |
оно | его | его | его | его |
мы | наш | наша | наше | наши |
вы | ваш | ваша | ваше | ваши |
они | их | их | их | их |
Przejdźmy teraz do odmiany zaimka dzierżawczego мой (mój) i твой (twój). Zwróć uwagę na formę narzędnika i miejscownika. To one sprawiają najwięcej problemów w odmianie:
przypadek | мой моё |
моя | мои | твой твоё |
твоя | твои |
M. | мой моё |
моя | мои | твой твоё |
твоя | твои |
D. | моего | моей | моих | твоего | твоей | твоих |
C. | моему | моей | моим | твоему | твоей | твоим |
B. | мой/моего моё |
мою | мои моих |
твой твоего твоё |
твою | твои твоих |
N. | моим | моей | моими | твоим | твоей | твоими |
Msc. | моём | моей | моих | твоём | твоей | твоих |
Zaimki dzierżawcze jej i jego nie odmieniaja się, ale mogą określać rzeczownik i jego rodzaj.
Przejdźmy teraz do zaimków wskazujących. Jak sama nazwa mówi, wskazują one położenie danego przedmiotu lub osoby. Odmieniają się przez osoby i liczby. Najczęsciej występujące to:
zaimki wskazujące | tłumaczenie |
этот стол | ten stół |
эта юбка | ta spódnica |
это окно | to okno |
эти люди | ci ludzie |
Zaimki pytające używamy w pytaniach. W zależności od tego, czego chcemy się dowiedzieć, stosujemy odpowiedni zaimek pytający. Najczęściej stosujemy następujące zaimki:
zaimek pytający | tłumaczenie | zastosowanie |
кто | kto | pytanie o osobę |
что | co | pytanie o rzecz |
чей | czyj | pytanie o przynależność do kogoś, czegoś, rodzaj męski |
чья | czyja | pytanie o przynależność do kogoś, czegoś, rodzaj żeński |
чьё | czyje | pytanie o przynależność do kogoś, czegoś, rodzaj nijaki |
чьи | czyi | pytanie o przynależność do kogoś, czegoś, liczba mnoga |
какой | jaki | pytamy o przymiotnik i jego cechę, rodzaj męski |
какая | jaka | pytamy o przymiotnik i jego cechę, rodzaj żeński |
какое | jakie | pytamy o przymiotnik i jego cechę, rodzaj nijaki |
какие | jacy | pytamy o przymiotnik i jego cechę, liczba mnoga |
который | który | pytamy o cechę, kolejność, rodzaj męski |
которая | która | pytamy o cechę, kolejność, rodzaj żeński |
которое | które | pytamy o cechę, kolejność, rodzaj nijaki |
которые | którzy | pytamy o cechę, kolejność, liczba mnoga |
сколько | ile | pytamy o ilość |
Najczęściej używasz pytań odnoszących się do rzeczowników, czyli kto? i co? Stosujesz je w pytaniach przypadków. Warto je zapamiętać:)
przypadek | zaimek кто |
zaimek что |
M. | кто | что |
D. | кого | чего |
C. | кому | чему |
B. | кого | что |
N. | c кем | c чем |
Msc. | o ком | o чём |
Na sam koniec podam ci odmianę zaimka pytającego какой (jaki). Jest on często stosowany, ponieważ za jego pomocą uzyskujemy informacje odnośnie cechy jakiejś osoby, przedmiotu, czyli przymiotnik:
przypadek | zaimek какой r. m. |
zaimek какое r. nij. |
zaimek какая r. ż. |
zaimek какие l. mn. |
M. | какой |
какое | какая |
какие |
D. | какого | какого | какой |
каких |
C. | какому | какому | какой | каким |
B. | какой какого |
какое | какую | какие каких |
N. | каким | каким | какой | какими |
Msc. | каком | каком | какой | каких |
Zobacz, że zaimki rodzaju męskiego i nijakiego odmieniają sie podobnie, rodzaj żeński ma 4 takie same końcówki. Liczba mnoga odmienia się jak w języku polskim. Nie jest więc tak dużo nauki:)
Na tym kończymy zaimek.