II koniugacja - język rosyjski
Czasowniki II koniugacji odmieniają się podobnie jak czasowniki I koniugacji. Różnią się tylko jedną literką w końcówkach osobowych. Zaczynając od 2 osoby liczby pojedynczej do 2 osoby liczby mnogiej w końcówkach osobowych II koniugacji występuje samogłoska -и- i właśnie tu widzimy różnicę - w I koniugacji występuje samogłoska -e-.
II koniugację można rozpoznać po zakończeniu bezokolicznika. Najczęściej bezokoliczniki odmieniające się w II koniugacji kończą się na -ить, np. говорить (mówić).
II koniugacja może mieć w 1 osobie liczby pojedynczej i 3 osobie liczby mnogiej następujące końcówki:
osoba | odmiana | tłumaczenie | zastosowanie-zasady |
я | говорю | mówię | -ю piszemy po samogłoskach i miękkich spółgłoskach |
они | говорят | mówią | -я piszemy po samogłoskach i miękkich spółgłoskach |
я | дружу | przyjaźnię się | po ж, ш, ч, щ piszemy -у |
они | дружат | przyjaźnią się | po ж, ш, ч, щ piszem -ат |
Najczęściej jest tak, że jeśli w 1 osobie liczby pojedynczej występuje końcówka -ю , to w 3 osobie liczby mnogiej użyjemy końcówki -ят , a jeśli użyjemy końcówki -у w 1 osobie liczby pojedynczej, to w 3 osobie liczby mnogiej wystąpi -ат. Popatrz na tabelę powyżej i na podane przykłady.
Gramatyka nie jest jednak tak uporządkowana, jak byśmy chcieli. II koniugacja ma to do siebie, że w 1 osobie liczby pojedynczej i tylko w niej może zajść oboczność spółgłosek. Przeanalizujmy to na przykładzie czasownika гладить (prasować). Tutaj dojdzie do oboczności spółgłosek д:г
II koniugacja czasownik prasować |
|||
l. p. | l. mn. | ||
я | глажу | мы | гладим |
ты | гладишь | вы | гладите |
он/она/оно | гладит | они | гладят |
Jest tu przykład oboczności г:ж, który zachodzi tylko w 1 osobie liczby pojedynczej. Po spółgłosce ж piszemy końcówkę osobową -у, natomiast miękka spółgłoska g wymaga użycia końcówki -ят. Dlatego należy uważać przy II koniugacji, czy przypadkiem nie będzie oboczności i zmian, które zostały przed chwilą opisane. Do tematu oboczności wrócimy jeszcze w późniejszych lekcjach, aby omówić go obszerniej.
Na koniec prosta odmiana czasownika II koniugacji z zaznaczonymi kolorem końcówkami osobowymi. Odmiana czasownika говорить (mówić) wygląda nastęująco:
II koniugacja czasownik prasować |
|||
l. p. | l. mn. | ||
я | говорю |
мы | говорим |
ты | говоришь | вы | говорите |
он/она/оно | говорит | они | говорят |