Przymiotniki rosyjskie
Wyróżniamy trzy rodzaje przymiotników: jakościowe, względne i dzierżawcze.
1. Przymiotniki jakościowe - pytają jakie coś jest:
какой? | jaki? | rodzaj męski |
какая? | jaka? | rodzaj żeński |
какое? | jakie? | rodzaj nijaki |
какие? | jacy? | liczba mnoga |
2. Przymiotniki dzierżawcze - określają przynależność rzeczy lub osoby:
чей? | czyj? | rodzaj męski |
чья? | czyja? | rodzaj żeński |
чьё? | czyje? | rodzaj nijaki |
чьи? | czyje? | liczba mnoga |
3. Przymiotniki względne - oznaczają stałe właściwości przedmiotów:
деревянный стол | drewniany stół |
резиновый матрац | gumowy materac |
Przymiotnik posiada rodzaj, liczbę i przypadek. Określa on rzeczownik, dlatego występuje w tym samym rodzaju i liczbie co rzeczownik. Porównaj, jak przymiotniki nowy i zielony dopasowują się rodzajem do rzeczownika:
новый, зелёный свитер | nowy, zielony swetr |
новая, зелёная юбка | nowa, zielona spódnica |
новое, зелёное пальто | nowe, zielone palto (płaszcz) |
новые, зелёные брюки | nowe, zielone spodnie |
Oprócz tego, że przymiotniki dzielą się na trzy grupy, to warto jeszcze zwrócić uwagę na ich budowę, a konkretnie, według jakiego wzoru się odmieniają. Możemy je podzielić na:
1. Przymiotniki twardotematowe
Zakończone są najczęściej na -ый, -ой (rodzaj męski), tzn., że po temacie występuje samogłoska, która nie powoduje zmiękczenia tematu przymiotnika i stosujemy schemat odmiany twardotematowej.
Przymiotniki twardotematowe r.m. |
|
красный | czerwony |
голубой | niebieski |
2. Przymiotniki miękkotematowe
Zakończone są na -ий (rodzaj męski) lub -яя (rodzaj żeński). Tutaj wystepują samogłoski zmiękczające temat и lub я i dlatego takie przymiotniki odmieniają się według odmiany miękkotematowej.
Przymiotnik miękkotematowy r.m. |
|
синий | granatowy |
весенний | wiosenny |
3. Przymiotniki z tematem zakończonym na к, г, х, ш, ч, щ:
Przymiotniki zakończone na spółgłoski к, г, ж, х, ш, ч, щ |
|
польский | polski |
свежий | świeży |
глухой |
głuchy |
большой | duży |
тощий | wychudzony |
A teraz tabelka zbiorcza, w której podane są przymiotniki należące do określonego typu odmian wraz z końcówkami dla wszystkich rodzajów:
przymiotnik | какой? | какая? | какое? | какие? |
twardotematowy | зелёный голубой |
зелёная голубая |
зелёное голубое |
зелёные голубые |
miękkotematowy | синий | синяя | синее | синие |
z tematem zakończonym na к, г, х, ш, ч, щ. |
свежий глухой |
свежая глухая |
свежее глухое |
свежие глухие |
W przymiotnikach akcent może padać na temat lub na końcówkę. Jeśli akcent pada na końcówkę, wówczas przymiotniki rodzaju męskiego kończą się na -ой, a jeśli na temat to -ий, -ый. Wszystkie przymiotniki zachowują akcent rodzaju męskiego.