Deklinacje rzeczownika - język rosyjski
1. Zastosowanie zaimka чей? (czyj?)
Wyróżniamy cztery zaimki, które dzielimy na rodzaje i liczby:
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |||
| чей | czyj | rodzaj męski | чьи | czyi, czyje |
| чья | czyja | rodzaj żeński | ||
| чьё | czyje | rodzaj nijaki | ||
Przyjrzyjmy się odmianie poszczególnych zaimków przez przypadki:
Zaimki чей? i чьё? odmieniają się podobnie, różni je tylko mianownik i biernik.
| Przypadek | чей - rodzaj męski |
czyj | чьё - rodzaj nijaki |
czyje |
| M. | чей | czyj | чьё | czyje |
| D. | чьего | czyjego | чьего | czyjego |
| C. | чьему | czyjemu | чьему | czyjemu |
| B. (!) |
чей/чьего (!) |
czyjego | чьё/чьего (!) |
czyje/czyjego |
| N. | чьим | czyim | чьим | czyim |
| Msc. | чьём | czyim | чьём | czyim |
Ważna informacja: w zaimku чей? oprócz formy w mianowniku "wkrada się" miękki znak, który pozostaje we wszystkich przypadkach i rodzajach. Zauważ też, że biernik ma dwie formy. Jeśli będziemy pytać o przynależność danej rzeczy do osoby, wówczas wybierzemy formę, która wygląda tak samo, jak w dopełniaczu.
A teraz odmiana zaimka rodzaju żeńskiego чья?:
| Przypadek | чья - rodzaj żeński |
czyja |
| M. | чья | czyja |
| D. | чьей | czyjej |
| C. | чьей | czyjej |
| B. (!) |
чью (!) |
czyją |
| N. | чьей | czyją |
| Msc. | чьей | czyjej |
Jak widać w przypadku tego zaimka, wiekszość końcówek jest taka sama. Łatwo się jej nauczyć:)
I na sam koniec odmiana dla zaimka liczby mnogiej чьи?:
| Przypadek | чьи - liczba mnoga |
czyi, czyje |
| M. | чьи | czyi, czyje |
| D. | чьих | czyich |
| C. | чьим | czyim |
| B. | чьи/чьих | czyich |
| N. | чьими | czyimi |
| Msc. | чьих | czyich |
A teraz przykłady zdań z użyciem tych zaimków. Zadając pytanie o przedmiot należy pamiętać jakiego rodzaju jest rzeczownik,
o który pytamy. Dla ułatwienia podane formy zaimków są w mianowniku.
| Чей этот карандаш? | Czyj to ołówek? |
| Чья этa книга? | Czyja to książka? |
| Чьё это окно? | Czyje to okno? |
| Чьи эти вещи? | Czyje te rzeczy? |
A teraz jeszcze zaimek pytający кто? (kto?)
Zaimek ten używany jest w odniesieniu do osób lub zwierząt. Odmienia się on przez przypadki i jeśli się przyjrzeć uważnie, są to pytania przypadków odnoszące się do osób:
| M. | кто? | kto? |
| D. | кого? | kogo? |
| C. | кому? | komu? |
| B. | кого? | kogo? |
| N. | с кем? | z kim? |
| Msc. | о ком? | o kim? |
Zaimek ten wraz z zaimkiem что? co? używany jest przy odmianie przez przypadki rzeczowników, zaimków, przymiotników. Zastosowanie jego jest dość szerokie. Oto przykłady:
| Кто это? | Kto to jest? |
| Кого нет дома? | Kogo nie ma w domu? |
| Кому она звонит? | Do kogo ona dzwoni? |
| На кого он смотрит? | Na kogo on patrzy? |
| С кем она идёт? | Z kim ona idzie? |
| О ком они говорят? | O kim oni mówią? |